Η Γιόγκα είναι ένα φιλοσοφικό σύστημα που εισάγει ένα τρόπο ζωής με στόχο την πραγματική ευτυχία του ανθρώπου, τον Φωτισμό. Η λέξη Γιόγκα προέρχεται από την Σανσκριτική λέξη yuj η οποία σημαίνει ενώνω. Γιόγκα δεν σημαίνει μόνο άσκηση σώματος, όπως συνήθως νομίζουμε στο Δυτικό πολιτισμό, αλλά είναι ένας συνδυασμός από τις ακόλουθες ασκήσεις.
1.
Yamas = Εντολές (όπως μη - βία, φιλαλήθεια, μη κλοπή, μη κτητικότητα, εγκράτεια)
2.
Niyamas = Ηθικές αξίες (αγνότητα, ευχαρίστηση, ασκήσεις που οδηγούν στην τελειοποίηση του νου και των αισθήσεων, μελέτη που οδηγεί στη γνώση του Εαυτού, ηθελημένη εγκατάλειψη στην απόλυτη αλήθεια)
3.
Hatha yoga = Ασκήσεις σώματος
4.
Pranayama = Ασκήσεις ενεργειακές με όχημα την αναπνοή
5.
Pratyahara = Έλεγχος αισθήσεων
6.
Dharana = Συγκέντρωση της προσοχής
7.
Dhyana = Διαλογισμός
8.
Samadhi = Φώτιση
Η HIMALAYAN YOGA, όπως μας έχει παραδοθεί από μια γενεαλογία σοφών Δασκάλων που κατοικούσαν μέσα στα σπήλαια των Ιμαλαΐων, είναι μια επιστήμη και μια φιλοσοφία ζωής, είναι Ashtangha yoga, αλλά είναι και Raja Yoga. Ashtangha yoga σημαίνει ότι αποτελείται από οκτώ μέρη (Ashta=οκτώ, angha= μέρη) ή μέλη. Raja Yoga είναι το βασιλικό μονοπάτι που περιέχει όλες τις Γιόγκα. Όλα εξηγούνται πιο κάτω
Η Παράδοση του Διαλογισμού της Γιόγκα των Ιμαλαΐων (από τον Swami Veda Bharati)
Τα βουνά των Ιμαλαΐων ήταν η κατοικία των σοφών για χιλιετίες. Αυτοί οι μεγάλοι σοφοί έζησαν και πέρασαν την γνώση των διδασκαλιών των Γιόγκι σε αφοσιωμένους μαθητές που στη συνέχεια έγιναν δάσκαλοι περνώντας τις διδασκαλίες σε μια αδιάσπαστη γενεαλογία ξεκινώντας από τη βεδική περίοδο (1500 Π.Χ-500 Π.Χ). Πριν από 1200 χρόνια ο Shankaracharia οργάνωσε τη διδασκαλία του σε πέντε κέντρα της παράδοσης των Ιμαλαΐων. Σαν ένα από αυτά τα πέντε κέντρα η παράδοση μας είναι η γενεαλογική γραμμή των Bharati που συνδέεται με τους Shankaracharia στηv έδρα Shringeri. Bha σημαίνει «το φως της γνώσης», rati σημαίνει «ο εραστής που έχει απορροφηθεί μέσα της», οπότε το Bharati υποδηλώνει έναν που σαν εραστής της γνώσης απορροφάται πλήρως μέσα στο φως της. Oι μέθοδοι και οι φιλοσοφίες της Παράδοσης των Ιμαλαΐων έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Η μια γενιά μετά την άλλη έχει ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι και έχει χτιστεί ένα τεράστιο απόθεμα γνώσης.
Η παράδοση των Ιμαλαΐων δεν είναι μια παράδοση όπου ένας δάσκαλος ανακηρύσσει τον εαυτό του γκουρού και οι μαθητές αναμένεται να πιστεύουν οτιδήποτε λέει αλλά μάλλον, οι διδασκαλίες έρχονται από την παράδοση και ο μαθητής υπολογίζει στην παράδοση για να υποστηρίξει και να καταλάβει τι λέει ο δάσκαλος. Ο πρωταρχικός σκοπός της παράδοσης είναι να αφυπνίσει την ιερή φλόγα μέσα σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη και ο στόχος κάθε μαθητή είναι να γίνει κάτοχος της παράδοσης με το να γνωρίσει το δικό του / δικό της αληθινό εαυτό. Είναι έργο του δάσκαλου, μέσα από τη χάρη του γκουρού, να βοηθήσει ανιδιοτελώς τους αφοσιωμένους μαθητές του στο δρόμο του ύψιστου φωτισμού. Η μετάδοση της γνώσης γίνεται βιωματικά, με τη διαβίβαση ενός παλμού ενέργειας.
Η παράδοση των Ιμαλαΐων του διαλογισμού της γιόγκα συνδυάζει την σοφία των Σούτρα της γιόγκα του Πατάντζαλι, τη φιλοσοφία και τις Ταντρικές πρακτικές, τις εξειδικευμένες προφορικές οδηγίες και μυητικές εμπειρίες που μεταδόθηκαν από μια μακριά σειρά αγίων και δασκάλων της γιόγκα που τα ονόματα τους ίσως είναι ή δεν είναι γνωστά. Η παράδοση δεν είναι ένας διανοητικός συνδυασμός τριών άσχετων στοιχείων, αλλά ένα ενοποιημένο σύστημα μέσα στο οποίο όλα τα μέρη είναι απόλυτα συνδεδεμένα.
Τα κύρια αξιώματα και πρακτικές όλων των γνωστών συστημάτων διαλογισμού περιλαμβάνονται στην παράδοση των Ιμαλαΐων, και στο μεγαλύτερο μέρος αυτά τα συστήματα έχουν αναδυθεί από αυτήν. Για παράδειγμα η Vipassana δίνει έμφαση στη συνειδητή αναπνοή και ο Υπερβατικός Διαλογισμός επικεντρώνεται στην επανάληψη του μάντρα, ενώ οι περισσότεροι που ασκούνται στην Χάθα γιόγκα δίνουν προσοχή κυρίως στη στάση. Αυτός που ασκείται στον διαλογισμό των Ιμαλαΐων, πάντως, μαθαίνει να κάθεται στη σωστή στάση, να χαλαρώνει πλήρως, να ασκείται στη σωστή αναπνοή και μετά να συνδυάζει τη συνειδητή αναπνοή με το μάντρα.
Τι είναι η Raja Yoga
Υπάρχουν επτά αρχαίες σχολές της Ινδικής Φιλοσοφίας που κυμαίνονται από μια υλιστική άποψη, παρόμοια με πολλούς τρόπους στις σύγχρονες Δυτικές απόψεις, μέχρι την εκ διαμέτρου αντίθετη, στην οποία η ύλη θεωρείται απλά, μόλις μια σκιά του πνεύματος. Οι σχολές της Σάνκυα και της Γιόγκα βρίσκονται στο σημείο ανάμεσα από αυτά τα δύο άκρα. Η Γιόγκα ασχολείται με τις βιωματικές απόψεις της απελευθέρωσης του ανθρώπου από τις ατέλειες και τον πόνο και προσφέρει πρακτικές μεθόδους για να φτάσει κανείς σε αυτήν την κατάσταση. Χρησιμοποιεί τις φιλοσοφικές θεωρίες της Σάνκυα σαν βάση της.
Η Σάνκυα που καθιερώθηκε από τον σοφό Καπίλα, γύρω στο 600 π.Χ., παραδέχεται τις δύο απόλυτες πραγματικότητες: την Purusha, ή την Κοσμική Συνείδηση και την Prakrti, ή στοιχειακή ύλη. Το σύμπαν εξελίσσεται από την ύλη, αλλά διαπερνάται από συνείδηση. Η Γιόγκα βασίζεται σε αυτό το σχέδιο εξέλιξης στον άνθρωπο-τον μικρόκοσμο- αλλά εστιάζει στις πρακτικές όψεις της ενέλιξης, ή της επιστροφής της συνείδησης από την ταύτιση με ένα υλικό σώμα και νου στην απώτερη συνείδηση.
Η κύρια διδασκαλία της γιόγκα είναι ότι η εσώτερη φύση του ανθρώπου είναι θεϊκή αλλά δεν το γνωρίζει αυτό και νομίζει πως είναι το σώμα και η διανόησή του- που και τα δύο υπάρχουν μέσα στο χώρο της ύλης και επομένως υπόκεινται σε θάνατο και φθορά. Όλος ο ανθρώπινος πόνος είναι συνέπεια αυτής της λανθασμένης ταύτισης. Η Γιόγκα μας οδηγεί στην άμεση εμπειρία του εσωτερικού μας Εαυτού, της πραγματικής μας ταυτότητας. Με τέτοια αυτοπραγμάτωση έρχεται η απελευθέρωση από όλες τις ανθρώπινες ατέλειες.
Υπάρχουν πολλά μονοπάτια για την πραγμάτωση του Εαυτού, όπως υπάρχουν πολλές ακτίνες που ξεκινούν από την άκρη του τροχού και συναντιούνται στον άξονα. Η λέξη Γιόγκα χρησιμοποιείται με μια γενική έννοια για όλα αυτά τα διαφορετικά μονοπάτια. Μερικά από αυτά είναι η κάρμα γιόγκα (karma yoga), το μονοπάτι της πράξης; η γιόγκα της αφοσίωσης, (bhakti yoga ); η γιόγκα της γνώσης (jnana yoga); η κουνταλίνι γιόγκα (kundalini yoga), το μονοπάτι της αφύπνισης της εν ύπνω πνευματικής ενέργειας; και το βασιλικό μονοπάτι (raja yoga).
Η raja yoga συμπεριλαμβάνει τις διδασκαλίες όλων αυτών των διαφορετικών μονοπατιών. Αφορά στις τρεις διαστάσεις- τη σωματική, τη διανοητική και την πνευματική. Μέσα από τις μεθόδους της raja yoga κατορθώνει κανείς να κατακτήσει και τα τρία επίπεδα και οδηγείται σε πλήρη πραγμάτωση του Εαυτού.
Οι διδασκαλίες της Raja Yoga ξεκινούν πολλές χιλιάδες χρόνια πίσω. Πολύ λίγα πράγματα είναι γνωστά για το ξεκίνημά τους, αλλά θεωρούνται Διδασκαλίες Αποκάλυψης της Θείας Καταγωγής. Κάπου γύρω στο 200 πΧ. συστηματοποιήθηκαν από τον σοφό Patanjali, που οργάνωσε τις διδασκαλίες σε 196 Σούτρες ή αφορισμούς, που ονομάζονται Yoga Sutra.
Αυτό το κείμενο αποτελείται από τέσσερα padas, κεφάλαια . Το πρώτο ασχολείται με το Samadhi, την κατάσταση Αυτο-πραγμάτωσης, το δεύτερο με τα πρακτικά μέσα που μπορεί να κατορθωθεί αυτό, το τρίτο με τις δυνάμεις που εκδηλώνονται σε κάποιον που διανύει το μονοπάτι της γιόγκα, ενώ το τελευταίο κεφάλαιο ασχολείται με την Kaivalya, ή απελευθέρωση.
Τα πρακτικά μέσα για την επίτευξη της κατάστασης Αυτο-Πραγμάτωσης αποτελούν αυτό που ονομάζεται Ashtanga Yoga ή το οκταπλό μονοπάτι. Αυτά τα οκτώ
angas ή μέλη είναι:
yama, niyama, asana, pranayama, pratyahara, dharana, dhyana και
samadhi. Τα πέντε πρώτα θεωρούνται εξωτερικά μέλη, τα τρία τελευταία είναι εσωτερικά. Οι yamas και niyamas αποτελούν τον ηθικό κώδικα της γιόγκα και μας βοηθούν να καλλιεργήσουμε τις σωστές διανοητικές συμπεριφορές. Η Asana ή στάση του σώματος, στοχεύει στην καλή σωματική κατάσταση και τον έλεγχο του σώματος, επειδή ένα υγειές σώμα είναι προϋπόθεση για έναν υγιή και ελεγχόμενο νου. Η Pranayama είναι έλεγχος του prana, ή της ζωτικής ενέργειας. Αυτό το κατορθώνουμε μέσα από έλεγχο της πιο χονδροειδούς εκδήλωσης της prana- την αναπνοή. Μπορεί κανείς να ρυθμίζει τον νου μόνο όταν μπορεί να ρυθμίσει την αναπνοή του. Η Pratyahara είναι η απόσυρση των αισθήσεων και είναι απαραίτητη αν κάποιος επιδιώκει την ησυχία του νου. Η Dharana είναι προσοχή και συγκέντρωση, βοηθάει να φέρουμε τον σκόρπιο νου σε ένα σημείο συγκέντρωσης. Παρατεταμένη Dharana οδηγεί σε κατάσταση dhyana, ή διαλογισμό, που χαρακτηρίζεται από έναν επικεντρωμένο νου, ενώ παρατεταμένος διαλογισμός, dhyana, οδηγεί σε samadhi, την κατάσταση της Αυτο-πραγμάτωσης. Ο νους υπερβαίνεται, έχουμε επίγνωση του Εαυτού και τελικά ενωνόμαστε μαζί του. Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται από sat-chit-ananda, ή ύπαρξη- συνείδηση- μακαριότητα. Διευρύνοντας τον εαυτό μας γινόμαστε ένα με την υπέρτατη πραγματικότητα.
Γι’ αυτό, η Raja yoga είναι, μια συστηματική και επιστημονική πειθαρχία που μας οδηγεί στην υπέρτατη αλήθεια. Οι περισσότερες θρησκείες διδάσκουν τον άνθρωπο τι να κάνει. Αλλά η raja yoga μας διδάσκει πώς να Είμαστε. Διαφοροποιημένη από τη θρησκεία, δεν επιβάλλει ανερώτητη πίστη αλλά ενθαρρύνει υγιή διάκριση και οδηγεί τελικά στην απελευθέρωση.
Ακολουθώντας το μονοπάτι που ορίσαμε, μπορούμε να επαληθεύουμε από μόνοι μας την κεντρική του υπόθεση- ότι η πραγματική μας φύση είναι Θεϊκή. Η Raja Yoga λοιπόν, δεν είναι μόνο μια αρχαία, εσωτερική Ανατολική Φιλοσοφία αλλά μια πρακτική, συστηματική και επιστημονική αναζήτηση προς το Άπειρο. Είναι τόσο σχετική και απαραίτητη στη σύγχρονη Δύση όσο ήταν στην αρχαία Ινδία. Αν ενσωματωθεί στη σύγχρονη εκπαίδευση, η raja yoga θα μας εξοπλίσει να αντιμετωπίζουμε τις συγκρούσεις, τις απογοητεύσεις και τις συναισθηματικές διαταραχές που είναι αναπόφευκτες σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες. Μέσα από την Raja Yoga μπορεί ο άνθρωπος να πραγματοποιήσει το μέγιστο δυναμικό του για δημιουργική σκέψη και δράση. Επί πλέον, μπορεί να υπερβεί όλους τους ανθρώπινους περιορισμούς και να βιώσει την πραγματική του φύση.
Η Παράδοση του διαλογισμού της γιόγκα των Ιμαλαΐων διακρίνεται για το ότι:
- είναι η πρώτη παράδοση διαλογισμού,
- είναι η πιο περιεκτική, πλήρης και περιέχει τα πάντα,
- έχει γεννήσει τις μεγαλύτερες παραδόσεις διαλογισμού του κόσμου και συνέχισε να τις εμπλουτίζει όλες,
- δεν απαιτεί προσκόλληση σε ένα σύστημα πίστης αλλά βοηθάει με εμπειρίες να επαληθεύεται η μεταφυσική πραγματικότητα,
- έχει μια αδιάσπαστη γενεαλογία που η συνέχειά της επιβεβαιώνεται με τη μετάδοση shakti σε διαλογιστικές και μυητικές καταστάσεις.
Ο Swami Rama παρουσίασε αυτή την παράδοση στην επιστημονική της μορφή, στις διαλέξεις του και τα γραφτά του και έχει μυήσει τους αφοσιωμένους μαθητές του να συνεχίσουν σε ένα βαθμό μετάδοσης
(αποσπάσματα από το βιβλίο του Swami Veda Bharati "The Night Birds" όπως έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά στο βιβλίο "Τα πουλιά της Νύχτας" από τις Εκδόσεις Καφέ Σχολειό.)